ACTH, czyli hormon adrenokortykotropowy jest hormonem peptydowym wydzielanym przez przedni płat przysadki mózgowej pod wpływem stymulacji kortykoliberyny (CRH). Uwalniany jest w sposób pulsacyjny z charakterystycznym rytmem dobowym. Szczyt wydzielania ACTH przypada na godziny poranne (przed obudzeniem), potem wydzielanie maleje i osiąga minimum w godzinach porannych. Rytm wydzielania może zostać zaburzony u osób pracujących godzinach nocnych. Różnorodne sytuacje stresowe takie jak ból, uraz, hipoglikemia, zabieg chirurgiczny, depresja pobudzają uwalnianie ACTH. Wydzielanie hormonu adrenkortykotropowego przez przysadkę jest hamowane przez kortyzol. Główną funkcją ACTH jest pobudzenie kory nadnerczy do syntezy i wydzielania hormonów steroidowych (kortyzolu i androgenów).

ACTH znalazło zastosowanie w diagnostyce różnicowej niedoczynności i nadczynności kory nadnerczy. Wzrost stężenia ACTH jest charakterystyczny dla pierwotnej niewydolności nadnerczy (choroba Addisona). Oznaczenie poziomu ACTH jest również pomocne w ustaleniu przyczyn nadmiernego wydzielania kortyzolu z zespole Cushinga, a także w diagnostyce i monitorowaniu leczenia zespołów nadnerczowo-płciowych (czyli różnego typu wrodzonego przerostu nadnerczy). Niskie stężenia są typowe dla uszkodzenia lub hiperplazji kory nadnerczy, natomiast wysokie dla ektopowego wytwarzania ACTH lub nadmiernego wydzielania przez przysadkę. Jednoczesny pomiar stężenia hormonu adrenokortykotropowego i kortyzolu jest pomocne w diagnostyce różnicowej niektórych z tych chorób, ponieważ zmiany stężenia ACTH i kortyzolu zwykle zachodzą w przeciwnych kierunkach. Niektóre guzy niezwiązane z przysadką, takie jak guzy płuca, mogą również powodować wzrost stężenia kortyzolu, ponieważ wytwarzają ACTH.

 

Przygotowanie do badania: Pacjent musi być na czczo. Na badanie powinno się zgłosić między godziną 7:00 a 9:00 ze względu na rytm dobowy wydzielania hormonu. Rekomendowane jest jednoczesne oznaczanie poziomu ACTH i kortyzolu, w celu pełnej diagnostyki zaburzeń czynności kory nadnerczy i przysadki mózgowej.

Niektóre substancje takie jak amfetamina, insulina, lewodopa, metoklopramid mogą podwyższać poziom ACTH. Niektóre leki takie jak deksametazon oraz inne leki działające podobnie do kortyzolu (prednizon, hydrokortyzon, prednizolon i metyloprednizolon) oraz octan megestrolu mogą obniżać poziom ACTH. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych. 

Czas oczekiwania na wynik: 3 dni robocze

 

Synonimy:
hormon adrenokortykotropowy
« Wróć do listy terminów
Newsletter

Newsletter

Zapisz się do Naszej listy kontaktowej, aby raz w tygodniu otrzymywać aktualności z Naszej strony, oraz informacje o najnowszych Promocjach!

Dziękujemy za zapisanie się do Neszego Newslettera!