Androstendion jest hormonem należącym do grupy androgenów. U mężczyzn hormon ten jest syntetyzowany w nadnerczach, u kobiet w 2/3 w jajnikach i w 1/3 w nadnerczach. Androstendion u kobiet jest określany jako „androgen jajnikowy”. Jego produkcja w nadnerczach znajduje się pod kontrolą ACTH, natomiast w gonadach – gonadotropin. Androstendion jest prekursorem estronu i testosteronu.
Poziom tego hormonu we krwi wzrasta stopniowo od około 7 roku życia i wykazuje tendencję spadkową po 30 roku życia. Maksimum jego wydzielania przypada na godziny poranne, minimum w nocy. W cyklu miesiączkowym stężenie androstendionu wzrasta dwukrotnie dzięki produkcji przez pęcherzyk Graafa i osiąga maksimum w pobliżu środka cyklu. W okresie ciąży oraz podczas znacznego wysiłku fizycznego jego poziom wzrasta. W okresie menopauzy stanowi on podstawowe źródło estronu.
Badanie poziomu tego hormonu znalazło zastosowanie w diagnostyce zaburzeń miesiączkowania i hiperandrogenizmu. Oznaczenie stężenia androstendionu w połączeniu z oznaczeniem stężenia testosteronu pozwala na postawienie diagnozy hirsutyzmu (występowania owłosienia typu męskiego). Wskazaniem do oznaczenia jego poziomu może być również uporczywy trądzik występujący zwłaszcza po okresie pokwitania.
Obniżone stężenie tego hormonu obserwuje się w menopauzie, w niewydolności kory nadnerczy oraz w terapii kortykosteroidami lub klomifenem. Natomiast podwyższone stężenia androstendionu występują w zespole wielotorbielowatych jajników, wrodzonym przeroście kory nadnerczy, niekiedy w zespole Cushinga oraz w nowotworach jajników i jąder. W cyklu miesiączkowym stężenie androstendionu wzrasta dwukrotnie dzięki produkcji przez pęcherzyk Graafa i osiąga maksimum w pobliżu środka cyklu. Może wtedy przekroczyć zakres referencyjny. Ponadto stężenie androstendionu wzrasta w wyniku otyłości, stresu (urazy, choroby o ostrym przebiegu), w ciąży i podczas znacznego wysiłku fizycznego.
Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie należy się zgłaszać między 7:00 a 10:00 rano. Oznaczenie androstendionu kobiety powinny wykonywać na początku cyklu miesięcznego (między 2. a 5. d.c.), chyba że lekarz zaleci inaczej.
Czas oczekiwania na wynik: 2-3 dni robocze
